Dwie emerytury dla wojskowych – korzystny wyrok SN dla mundurowych emerytów

Za: https://www.rp.pl/Mundurowi/301249920-Dwie-emerytury-dla-wojskowych—korzystny-wyrok-SN-dla-mundurowych-emerytow.html

Mundurowi sprzed 1999 r. po przejściu do cywila płacą składki do ZUS bez prawa do świadczenia. Może się to zmienić.

Sąd Najwyższy wydał w czwartek wyrok, który może być długo wyczekiwaną rewolucją dla dziesiątek, jeśli nie setek tysięcy emerytowanych żołnierzy, policjantów i funkcjonariuszy innych służb państwowych, którzy na wspólnych zasadach mają wyliczane emerytury. Problem w tym, że wszyscy ci, którzy zaczęli służbę przed 1999 r., po odejściu do cywila mają prawo tylko do jednej emerytury, nawet gdy po zdjęciu munduru zatrudnili się już jako pracownicy i latami opłacali składki do ZUS.

SN stwierdził, że mogą oni być nierówno traktowani w stosunku do mundurowych, którzy służbę zaczęli 1 stycznia 1999 r. Młodsze roczniki po odejściu ze służby mogą bowiem wypracować drugą emeryturę z ZUS i pobierać oba świadczenia równolegle.

– Jeżeli Sąd Najwyższy uważa, że prawo powinno być jednakowe dla wszystkich, to jesteśmy jak najbardziej za tym – mówi komandor Wiesław Banaszewski, przewodniczący konwentu dziekanów korpusu oficerów zawodowych. – Większość wojskowych stara się wypracować pełną wysługę lat, aby otrzymać jak najwyższą emeryturę. Gdy odchodzą ze służby w wieku 50–60 lat, są w pełni aktywni i starają się szukać pracy na rynku cywilnym.

TRUDNY WYBÓR

Korzystny dla mundurowych wyrok zapadł w sprawie emerytowanego wojskowego, który przez prawie 25 lat służył w wojskach lotniczych. Po odejściu ze służby przepracował kolejne 23 lata. Prowadził własną działalność, ale głównie pracował w tym czasie na etacie. Na koncie ZUS uzbierał przeszło 350 tys. zł składek.

Gdy w 2015 r. uzyskał wiek emerytalny, złożył papiery do ZUS z wnioskiem o wyliczenie cywilnej emerytury. Zakład wyliczył mu 1800 zł świadczenia, jednak zawiesił jego wypłatę na podstawie art. 95 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ten przepis mówi, że osoby przyjęte do służb mundurowych przed 1 stycznia 1999 r. mogą pobierać w takim przypadku tylko jedno świadczenie – wyższe lub wybrane przez ubezpieczonego.

Wojskowy nie zgodził się z decyzją ZUS i złożył odwołanie do sądu. Zarówno w pierwszej, jak i drugiej instancji sądy powszechne wydały dla niego niekorzystne wyroki, odmawiające prawa do wypłaty drugiego świadczenia.

Wszystko się zmieniło, gdy sprawa dotarła do Sądu Najwyższego.

– W praktyce okazało się, że kilkaset tysięcy złotych składek zebranych przez ubezpieczonego na koncie w ZUS nie ma żadnego wpływu na wysokość jego świadczenia – tłumaczył Sławomir Lisiecki, warszawski adwokat podczas rozprawy przed SN. – Uważam, że art. 95 ustawy o emeryturach i rentach nie zawęża kręgu uprawnionych, tylko określa zasady przyznawania i wypłaty tych świadczeń.

NIERÓWNE TRAKTOWANIE

Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2019 r. podzielił argumenty skargi kasacyjnej odwołujące się do zapisanego w art. 32 Konstytucji RP obowiązku równego traktowania obywateli.

– Zasadniczy problem w tej sprawie to odkodowanie pojęcia emerytura wojskowa – tłumaczyła Romualda Spyt, sędzia SN.

SN wyszedł z założenia, że zróżnicowanie w traktowaniu emerytów wojskowych wynika z różnych zasad doliczania cywilnego stażu pracy do świadczenia mundurowego. Wojskowi, którzy przystąpili do służby przed 1 stycznia 1999 r., mogą sobie w ten sposób powiększać świadczenie mundurowe, ale przez to nie mają możliwości pobierania dwóch świadczeń. Ci, którzy do służby weszli po 1998 r., nie mogą już doliczać stażu cywilnego, ale jeśli po przejściu do cywila uzbierają dodatkowe składki w ZUS, mają prawo do pobierania dwóch świadczeń.

– SN doszedł do przekonania, że nie wszyscy, którzy przystąpili do służby przed 1999 r., mają możliwość doliczania cywilnego stażu do świadczenia mundurowego – zauważyła sędzia Spyt.

Tak też było w tym przypadku. Wojskowy dostał świadczenie w maksymalnej wysokości 75 proc. swojego ostatniego uposażenia, nie miał więc możliwości doliczenia cywilnego stażu pracy.

SN uznał, że sytuacja takich osób jest identyczna z sytuacją tych, którzy przystąpili do służby po 1 stycznia 1999 r. Powstało więc pytanie, czy art. 95 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie narusza konstytucyjnej zasady równości. Odpowiedzią na nie zajmie się Sąd Apelacyjny w Łodzi, do którego wróci sprawa emerytowanego wojskowego.

Sygnatura akt: I UK 426/17

 

OPINIA DLA „RZECZPOSPOLITEJ”

dr Tomasz Lasocki  z Katedry Ubezpieczeń na Uniwersytecie Warszawskim

Wynikająca z obecnie obowiązujących przepisów możliwość pobierania dwóch świadczeń przez mundurowych, którzy przystąpili do służby po 1 stycznia 1999 r., wynika z tego, że na przełomie lat 90. i pierwszej dekady XXI wieku przez kilka lat byli w powszechnym systemie emerytalnym. Wywalczyli sobie jednak powrót do poprzednich, korzystniejszych zasad liczenia ich świadczeń. Jeśli utrwali się pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego, spodziewam się, że będzie potrzebna interwencja ustawodawcy, która może się skończyć pozbawieniem wszystkich mundurowych pobierania dwóch świadczeń, a nawet powrotem do pomysłu na włączenie mundurowych do powszechnego systemu emerytalnego. Trzeba bowiem brać pod uwagę możliwie wysoki dla państwa koszt wypłaty drugiej emerytury dla mundurowych.

 

 

 

 

oraz

https://www.prawo.pl/kadry/zolnierz-ma-prawo-do-emerytury-wojskowej-i-cywilnej-orzekl-sad,362068.html
Żołnierz ma prawo do emerytury wojskowej i cywilnej – orzekł w czwartek 24 stycznia br. Sąd Najwyższy, który rozpatrywał sprawę dotyczącą 22 lat służby w wojsku i 23 pracy cywilnej. Wyrok jest przełomowy i bardzo korzystny dla żołnierzy, policjantów i innych funkcjonariuszy mundurowych, którzy pracowali w cywilu.

 

Sprawa dotyczyła Sylwestra L., który przez 22 lata pełnił służbę wojskową w lotnictwie, po czym przyznano mu emeryturę wojskową. Następnie pracował jako cywil przez 23 lata do 2015 r., gdy osiągnął wiek 66 lat. Płacił w tym czasie  obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne, łącznie 350 tys. zł.

Zawieszenie wypłaty emerytury cywilnej

Zwrócił się więc do ZUS o wyliczenie emerytury. ZUS obliczył świadczenie na 1800 zł, ale zawiesił wypłacanie.

Sylwester L. zaskarżył sprawę do sądu pracy. Jednak w dwóch instancjach pozew oddalono z powodu art. 95 ust. 2 o emeryturach i rentach z FUS w związku z art. 15 a) ustawy o zabezpieczeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych.

Według tych przepisów, w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Jednak jest wyjątek, gdy emerytura wojskowa lub policyjna została obliczona według zasad określonych w art. 15a ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych (emerytura żołnierza powołanego do służby po 1 stycznia 1999 r).

Skarga kasacyjna powoda

Pełnomocnik skarżącego wniósł skargę do Sądu Najwyższego powołując się m.in na Konstytucję RP: art. 32 (równość wobec prawa) oraz art. 67 (prawo do zabezpieczenia społecznego).

Zdaniem pełnomocnika adwokata Sławomira Lisieckiego emerytury cywilne powinny być wojskowym nie tylko przyznawane, jeśli opłacili składki, ale też wypłacane. – Moim zdaniem art. 95 ustawy o emeryturach i rentach nie zawęża kręgu uprawnionych, tylko określa zasady przyznawania i wypłaty tych świadczeń – stwierdził. Adwokat wnosił więc o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 8 marca 2017 r.

SN uchyla wyrok

Skarga kasacyjna okazała się zasadna. Sąd Najwyższy przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi II instancji.

Powstał na tle tej sprawy problem interpretacyjny, jak obliczać należy emeryturę wojskową lub policyjną przy zbiegu świadczeń. Zasada ogólna jest jedna; przy zbiegu świadczeń – przysługuje jedna emerytura, z wyjątkiem emerytur obliczanych według art.15 a) ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych.  Czyli: Emerytura dla żołnierza, który został powołany do zawodowej służby wojskowej po raz pierwszy po 1 stycznia 1999 r., wynosi 40 % podstawy jej wymiaru za 15 lat służby wojskowej i wzrasta według zasad określonych w art. 15.

 Można doliczać staż zdobyty w cywilu

– Wojskowi mogą doliczyć sobie staż z emerytury cywilnej powstały przed służbą wojskową także – powiedziała sędzia Romualda Spyt. – Okresy zatrudnienia po ustaniu służby wojskowej mogą być doliczone do emerytury, gdy podstawa jest mniejsza niż 75 proc.

Jak wyjaśniała sędzia Romualda Spyt powód dostał świadczenie w maksymalnej wysokości 75 proc. swojego ostatniego uposażenia, ale nie miał możliwości doliczenia cywilnego stażu pracy.

SN uznał, że sytuacja Sylwestra L. jest identyczna jak tych, którzy przystąpili do służby po 1 stycznia 1999 r.

Zróżnicowanie w traktowaniu emerytów wojskowych wynika z różnych zasad doliczania cywilnego stażu pracy do ich świadczenia. Żołnierze, którzy przystąpili do służby przed 1 stycznia 1999 r., mogą podwyższyć swoją emeryturę wojskową jednak przez to nie mają możliwości pobierania dwóch świadczeń. Natomiast grupa wstępująca do służby po 1999 r., jeśli po zakończeniu służby wypracuje dodatkowe składki w ZUS – ma prawo do pobierania dwóch emerytur.

Sąd Najwyższy uchylił wyrok sądu II instancji w Łodzi do ponownego rozpoznania. Sąd teraz musi ocenić, czy można powodowi podwyższyć emeryturę o staż pracy poza służbą wojskową.

Sygnatura akt I UK 426/17, wyrok z 24 stycznia 2019 r.

 

Czytaj:
TK: emerytura mundurowa nie przepada, nawet jeśli nie można jej wypłacić